ต่อมาในสมัยรัตนโกสินทร์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานเสรีภาพแก่ประชาชนมากขึ้น จึงมีการใช้ลายรดน้ำได้ทั่วไป และมีช่างทองหลวงกลุ่มหนึ่ง นำความรู้เรื่องการตีทอง ทำทองคำเปลวจากในวัง มาทำเป็นอาชีพ แหล่งผลิตทองคำเปลวแท้ ในกรุงเทพมหานครในอดีต มีย่านตีทองคำเปลวสำคัญ เรียกว่า บ้านช่างทอง
ในปัจจุบัน คือ ย่านถนนตีทอง จนถึง สี่แยกคอกวัว เป็นแหล่งที่อยู่ของช่างทองหลวงในสมัยรัชกาลที่ ๕ แต่ในปัจจุบัน การทำทองคำเปลว กระจายตัวไปตามที่ต่างๆด้วย เพราะความต้องการใช้ ทองคำเปลวมีมากขึ้น ส่วนที่ถนนตีทอง ยังมีช่างตีทองคำเปลวเหลืออยู่เพียง ๒ ครอบครัว คือ ครอบครัวของนายสาธิต สุขุมาภัย กับครอบครัวของ นางจิตรา ศิริโพธิสมพร ทั้ง ๒ ครอบครัวนี้ เป็นพี่น้องกัน เข้าใจว่าคงสืบทอดศิลปะการตีทองมาจากบรรพบุรุษช่างทองของย่านนี้ ทองคำเปลวแท้กรรมวิธีการการผลิตทองคำเปลวกว่าจะได้มาเป็นทองคำเปลวที่เราๆท่านใช้ในการทำบุญปิดทองพระ ไม่ได้ผลิตออกมาได้ง่าย ต้องใช้ทองคำ 99 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งจะสามารถตีแผ่ขยายออกไปได้
มีขั้นตอนการผลิตคร่าวๆดังนี้
1.1 นำทองคำบริสุทธิ์ 99.99 % มาทำการรีด
1.2 นำแผ่นทองคำที่รีดแล้วมาทำการตัดเป็นแผ่นเล็กขนาด ประมาณ 0.6 x 1.0 ซม.
1.3 นำแผ่นทองที่ตัดเป็นชิ้นเล็กๆใส่กระดาษแก้ว มาวางซ้อนกัน โดยมีวิธีการซ้อนคือแผ่นทองหนึ่งแผ่นประกอบด้วยดาม 2 แผ่นหัวท้าย ซึ่งเรียกกว่า “กุบ”ทำการใส่กุบ นำแผ่นทองที่ซ้อนด้วยดามหลายๆแผ่น มาสวมปลอกด้วยกุบ (กุบทำจากแผ่นหนังวัว) เพื่อที่จะเตรียมนำไปตีต่อไป
1.4 การตีกุบ นำแผ่นทองที่สวมกุบนำไปตี วิธีการตีทองจะต้องตีด้วยค้อนทองเหลองเพราะทองเหลืองมีคุณสมบัติของความแข็งที่น้อยกว่าค้อนเหล็ก ถ้าใช้ค้อนเหล็กจะทำให้แผ่นทองที่นำมาตีเกิดการฉีกขาดได้
1.5 เมื่อได้ กุบออกมาแล้ว 2 อัน (สรรพนามเรียก “กุบ” ว่า “ขอน“ ) พอได้มา 2 ขอน นำกุบที่ได้มาย้าย แผ่นทอง มาใส่กระดาษแก้วแผ่นใหญ่ แล้วนำไปตี ต่อไป
1.6 การตัดทอง เมื่อตีทองออกมาแล้วมาทำการตัดทองตามขนาดที่จัดส่งโดยแบ่งคร่าวๆดังนี้ทองเต็ม เป็นทองคำเปลวที่มีขนาดต่างๆดังนี้
1.6.1 ทองเต็ม เป็นทองคำเปลวที่มีขนาดต่างๆดังนี้
- ขนาด 4 x 4 ซม.
- ขนาด 3.4 x 3.5 ซม.
1.6.2 ทองจิ้ม เป็นทองที่มีขนาดเล็กใส่ในแผ่นกระดาษที่ตัดไม่เต็มแผ่น
- ขนาด 2.5 x 2.5 ซม.
- ขนาด 5 X 1.5 ซม.
1.7 ชนิดของแผ่นทองเปลว แบ่งออกเป็น 2 แบบคือ
- ทองคัด หมายถึงแผ่นทองเปลวที่ตัดออกมาตามขนาดที่กำหนดโดยไม่มีรอยต่อของแผ่นทองซึ่งมีราคาแพง
- ทองต่อ หมายถึงแผ่นทองเปลวที่มีการตัดต่อแผ่นทองโดยอาจมีการนำแผ่นทองเปลวมาต่อกันมากกว่า1แผ่นซึ่งมีราคาถูกกว่าทองคัด
1.8 ชนิดของทองที่นำมาใช้ทำแผ่นทองคำเปลว วัสดุที่ใช้ทำทองทองคำเปลวเมื่อนำมาทำเป็นทองคำเปลวแล้วมีการคัดเกรดได้อีก2 ชนิดคือ
- ทองแดง หมายถึง ทองซัว เป็นศัพท์เฉพาะของช่างตีทอง หมายถึง ทองเปลวที่ทำมาจากแผ่นทองคำที่บริสุทธิ์มากกว่า ทองเขียว เมื่อตีออกมาแล้วจะได้แผ่นทองที่มีสีทองเหลืองอร่ามออกแดง (ทองแดงมีความบริสุทธิ์ 99.99 %)
- ทองเขียว ทองเขียวเป็นศัพท์เฉพาะของช่างตีทองหมายถึงทองเปลวที่ทำมาจากแผ่นทองคำที่บริสุทธิ์น้อยกว่าทองแดง เมื่อตีออกมาแล้วจะได้แผ่นทองที่มีสีทองเหลืองอร่ามออกเขียว (ทองเขียวมีความบริสุทธิ์ 97.00 %)เพราะฉะนั้น ทองคำเปลวที่เป็นทองแดงจึงมีราคาแพงกว่า ทองคำเปลวที่เป็นทองเขียว
อร่ามเลย
ตอบลบบางโคตรรรรรร คงทำยากมากน่าดู
ตอบลบมาทักทายครับ
ตอบลบ